Alles wat je moet weten over lokaal composteren met een wormenbak
In deze blog vertellen we je alle informatie die je nodig hebt om te starten met composteren aan huis. We praten je bij over alle mogelijke manieren hoe je kunt composteren. En zoomen uiteindelijk in op de makkelijkste methode. Want hee, het moet wel leuk blijven ;). En dat je geen tuin hebt of in jouw gemeente dit niet apart wordt ingezameld, is geen excuus. Ook jij kan jouw groente en fruit afval composteren.
4 redenen waarom je echt wilt composteren
- Je wilt minder afval produceren. Ongeveer een derde van het restafval in steden bestaat uit gft-afval. Haal het gft-afval uit het restafval en op den duur zullen er minder vuilniswagens rond te rijden om containers te legen.
- Je vindt het zonde dat waardevolle grondstoffen verbrand worden Door het verbranden van het gft-afval belandt er veel co2 in de lucht. Terwijl bij het terugbrengen van organisch materiaal in de bodem, wordt dit omgezet als koolstof en gaat het juist klimaatverandering tegen.
- Je vindt het logisch om de bodem zijn eigen voedingsstoffen terug te geven. Hiermee creëer je een gezondere bodem voor jouw tuin of kamerplanten.
- Je bent er klaar mee om steeds nieuw potgrond te moeten kopen en dit mee te sjouwen naar huis. Dit kan je dus gewoon maken van je eigen afval en het vergt helemaal niet veel tijd en het scheelt ook nog wat centen.
JAA ik wil composteren, maar waar moet ik beginnen?
Je kunt kiezen uit een van de vier methoden om te composteren. Welke methode het beste bij je past, hangt van jouw woonsituatie af.
Heb je een tuin dan kun je ervoor kiezen om in de tuin te composteren in een vat of op een hoop. Je hebt hiervoor twee varianten:
Warm composteren
Deze methode is wel wat lastiger en wat meer voor gevorderden. Kort gezegd: een warme composthoop start je in een keer op met veel gft-afval. Als de mix van het afval goed is en er voldoende zuurstof en vocht is, zorgen bacteriën en schimmels voor warmte. Hierdoor gaan ziektekiemen dood en de compostering gaat snel. Je kunt het soms al na zes weken gebruiken. Wil je meer weten over deze manier van composteren? Check dan even deze site van Compostgilde.
Koud composteren
Hiervoor gebruik je een compostvat. In dit vat gooi je het hele jaar door jouw gft-afval. Hierbij moet er ook een goede mix gemaakt worden tussen groene (groente en fruit afval) en bruine (tuinafval) ingredienten.
Ook al heb je geen tuin, is composteren zeker mogelijk op het balkon of in de keuken. Ook hiervoor zijn twee methoden.
Fermenteren
Hiervoor kun je een Bokashi gebruiken. Eigenlijk hoort deze methode stiekem nog een beetje bij de bovenste. Want zodra de fermentatie in de emmer klaar is, moet je dit in de grond ingraven zodat het verder kan verteren. Maar misschien dat er een organisatie in de buurt is die je hiermee blij kunt maken? Of iemand met een moestuin?
Het vocht uit de emmer kun je wel weer voor je eigen kamerplanten gebruiken. Let wel op dat je dit verdund met water!
Wormcomposteren
De wormen eten jouw ongekookte groente en fruit afval op en zetten dit om tot compost. En ja we horen je al zeggen: gadverdamme! Maar zo vies is het helemaal niet, juist heel natuurlijk en zoals onze natuur werkt. (Super leuk voor jouw kids om kennis te maken met de kringloop en het zijn ook super makkelijke huisdieren 😉 ). Daarnaast is een wormenbak stankvrij.
In dit blog zoomen we wat meer in op het wormcomposteren, omdat dit een methode is die voor zowel mensen met een tuin als mensen zonder tuin gebruikt kan worden en het is super EASY!
Het opstarten van een wormenbak
Je kan een wormenbak zelf maken, dat kan ook heel leuk zijn, als je zelf handig bent. FoodGuerrilla heeft hiervoor een hele handige handleiding.
Ben je niet zo handig, of heb je er gewoon geen zin in? Je kunt ze ook gewoon kant en klaar kopen. En dat kan ook nog eens bij BinBang! Sinds kort verkopen wij namelijk de ronde wormenbak van Balkonton in onze webshop.
Zo werkt de ronde wormenbak uit onze webshop
Een DIY-wormenbak werkt over het algemeen hetzelfde.
Deze wormenbak bestaat uit een aantal ringen die je op elkaar kunt zetten. Je kunt kiezen voor 3 ringen of voor 4 ringen. Ireen van Balkonton geeft aan dat 3 ringen geschikt is voor een gezin van 2 à 3 personen.
Naast de ringen zit er ook nog een opvangbak bij voor het vrijkomende vocht met een tapkraantje en je ontvangt een deksel om de wormenbak af te sluiten. Optioneel kun je er voor kiezen om een plantenring te gebruiken in plaats van de deksel. Je maakt de wormenbak dan net wat leuker af en jouw balkon of keuken wat gezelliger.
In de eerste/onderste ring creëer je een fijn plekje voor de wormen, want daar start je met composteren. Als je een plantenring hebt, dan start je in de bovenste ring met composteren. Je voert de wormen ongekookte groente- en fruitresten. Dus restjes van een maaltijd kun je er niet in verwerken en zul je of toch zelf moeten opeten of weggooien. Elke laag voedsel sluit je af met een laagje gescheurd karton.
leestip: 13 slimme tips om groente en fruit afval te voorkomen
Wormen zijn gek op koffieprut!
Als de eerste ring vol is, vul je de volgende ring met afval. De wormen kruipen door de gaten in de bodem naar de volgende ring met voedsel. Is de laatste ring vol? Dan is de ring, waarmee je bent gestart, gecomposteerd. Je leegt deze ring en zet hem weer bovenop om te vullen.
De compost strooi je uit in je tuin of gebruikt het als toplaag voor je plantenbakken.
Het vocht van de compost belandt in de opvangbak en dit kan je aftappen via het kraantje. Dit vocht verdun je met water en kan je aan je planten geven voor extra voeding.
3 tips om jouw wormen te vriend te houden
Je wilt voorkomen dat je wormen uitbreken en dat straks de wormen krioelen door de keuken. Met deze 4 tips houdt je jouw wormen te vriend en zullen ze lekker in hun huisje blijven.
- Wormen houden van kleingesneden groente en fruit. Verwen ze af en toe is met wat koffiedik en theezakjes als bonus. Ze houden daarentegen weer niet van ui, hete pepers en knoflook. Ook zijn ze niet heel erg fan van citrusvruchten. Lees in deze blog wat de wormen allemaal eten.
- Wormen houden van een vochtig bedje, maar niet van een te nat bedje. In principe zit er in groente en fruitafval al genoeg vocht, maar blijf opletten dat de bak niet te vochtig wordt. Om dit te voorkomen kun je zo nu en dan wat karton, eierdozen of droge herfstbladeren toevoegen aan de wormenbak. Houdt de wormen in balans #mindfulness
- Wij worden alleen maar blijer als het langer licht is en het zonnetje schijnt, maar jouw wormenvrienden zijn het tegenovergestelde. Ze leven het liefst in een donker holletje en in een schaduwrijke plaats. Op zich kan de wormenbak wel in de zon staan, maar zorg er wel voor dat je in de zomer een andere plek zoekt, want dan wordt het te warm. Temperatuur is heel belangrijk, wormen functioneren het beste tussen de 15 en 20 graden. Extreme hitte en extreme kou zijn funest voor jouw wormen.
Wanneer geef ik de wormen eten?
Een kat of hond geeft duidelijk aan wanneer ze eten van je willen. Bij wormen moet je dat zelf ontdekken. Sowieso moet je het afval in kleine stukjes snijden. Om wat tijd te besparen kun je het ook in een keukenmachine doen (maak er geen moes van!). Tijdens het voeren van de wormen kan je gelijk controleren en zien welk voedsel ze opeten. De wormen horen ongeveer 10 centimeter onder de oppervlakte te zitten. Zitten ze dieper, dan heb je ze teveel eten gegeven. Zitten de wormen aan de oppervlakte en is er bijna geen voedsel meer over, dan hebben ze wel weer trek in een hapje.
In de eerste maand moeten de wormen nog even wennen, dus zal er weinig gegeten worden. Na deze maand kun je ook een gezinsuitbreiding verwachten, want de wormen gaan zich voortplanten en zullen er meer monden gevoed moeten worden.
Als ik op vakantie ga, moet ik dan op zoek naar een wormenverzorger?
Nee, je hoeft niet op zoek te gaan naar een wormenverzorger. Maar als iemand toch even je brievenbus komt legen en je planten water komt geven, dan vinden ze het vast niet erg om even een blik te werpen in de wormenbak. In principe kunnen de wormen 3 weken zonder extra voedsel. Belangrijk is wel dat je niet meer voedsel toevoegt dan normaal voordat je weggaat, daardoor kunnen de wormen overlijden.
Hoe weet ik of het goed gecomposteerd is?
Je kunt vrij duidelijk zien aan de inhoud van een ring of het volledig gecomposteerd is. Het ziet er dan namelijk uit als zwarte aarde. Meestal gaan de wormen naar het voedsel toe, maar het kan zijn dat er een verdwaalde worm nog in deze bak zit die je wilt gaan oogsten.
Je kunt ervoor kiezen om afscheid te nemen van deze worm, en hem een plekje te geven in de tuin. Als je het compost aan je planten in huis gaat geven, dan kan het minder prettig zijn om de worm daarin te verwerken. Lees in deze blog van Balkonton hoe je wormen makkelijk uit je compost kan halen.
Wat kan er misgaan?
We hebben al uitleg gegeven hoe je kan voorkomen dat jouw wormen uitbreken. Over het algemeen is het onderhouden van een wormenbak makkelijk en kost het weinig tijd. Toch kunnen er bepaalde situaties ontstaan, waardoor je nog wat liever moet zijn voor je nieuwe huisdieren. Into the Cycle benoemd een aantal situaties die kunnen voorkomen, namelijk:
Stank
Een wormenbak hoort niet te stinken. Normaal gesproken ruikt het een beetje naar verse bosgrond met een vleugje van de etensresten wat je laatst hebt gevoerd. Stank kan ontstaan als er te weinig zuurstof in de wormenbak zit. Check dus even of de gaatjes in de bodem niet verstopt zijn. Mocht dit niet het geval zijn, dan kun je wat overtollig afval verwijderen en wat extra zaagsel of karton toevoegen.
Schimmels
No worries! Schimmels zijn heel belangrijk voor de wormenbak. Het is dus niet erg als er grote witte vlokken op het afval zit. Na een aantal dagen is dit weer verdwenen. Mocht het toch te lang blijven liggen, dan is het handig om het beschimmelde eten eruit te halen. De wormen eten het dan liever niet.
Fruitvliegjes
Ja die vervelende vliegjes die je in de keuken hebt met warm weer..
Een aantal handige tips om de wormenbak hiervoor te beschermen:
- Dek de wormenbak af met een vochtige doek of gooi beddingsmateriaal, zoals hout en papiersnippers, over het keukenafval. Natte kranten of dode bladeren zijn ook erg geschikt.
- Gebruik geen insecten bestrijdende middelen. Deze middelen kunnen namelijk het proces in de bak beschadigen.
- Hou de wanden van de wormenbak goed schoon, maar ook de rest van je keuken.
- Plaats een bakje met appelazijn in de buurt. Daar komen de vliegjes op af
Leestip: Alles over hoe je fruitvliegjes te lijf gaat!
Gefeliciteerd! We kunnen zeker wel stellen dat je na het lezen van dit blog, genoeg informatie hebt om een gelukkige wormen-houder te worden. Zo kunnen wij samen nog meer grondstoffen besparen van de verbrandingsoven!
Heb je nog vragen over composteren, stel ze gerust! Je kunt ze mailen naar info@binbang.nl
